چرا ایران ثروتمند، ورشکسته به نظر می رسد؟

چرا ایران ثروتمند، ورشکسته به نظر می رسد؟

ایران که کشور فقیری هم نیست و منابع زیادی مثل نفت، گاز، نیروی جوان و تحصیلکرده دارد، کشوری ورشکسته به نظر برسد. بودجه عمرانی سال ۱۳۹۶ نزدیک به ۳۸ یا ۳۹ هزار میلیارد تومان بوده است. اما تا پایان ماه هشتم سال ۹۶ ، تنها ۸ هزار میلیارد تومان هزینه شده است. یعنی ببینید اگر نصف این پول هم خرج می شد باید ۱۹ یا ۱۸ میلیارد تومان تا آخر ماه هشتم امسال هزینه می شد. اما چرا این اتفاق رخ نداده است؟ مسئله ساده است! چون دولت پول ندارد. دولتی که تا آخر آبان ماه باید ۱۸ یا ۱۹ هزار میلیارد تومان در بخش عمرانی خرج می کرد، تنها ۸ هزار میلیارد خرج کرده و ما بقی این پول را ندارد که خرج کند. دولت پولی ندارد که برای مسائل عمرانی خرج کند!این سوال مطرح می شود که چه اتفاقی برای این پول افتاده است. ساده است، دولت دارد با این پول حقوق می دهد. با این پول دارد به بازنشستگان حقوق می دهد یا سطح قیمت ها را پایین نگه می دارد. سوال اساسی این است که اگر فرض بگیریم کشور یکصد تومان درآمد دارد، باید بپرسیم این مبلغ دقیقا برای چه مسائلی خرج می شود؟ چه مقدار از آن برای مقاصد آموزش و پرورش خرج می شود، چه مقدار از آن صرف عمران کشور می شود و چقدر از آن خرج امور نظامی و دفاعی و... می شود.




بزرگترین قصوری که آقای روحانی دارد این است که به جای آنکه به گونه ای صحبت کند که گویی مخاطبین او کودکان دبستانی هستند، نمی آید واقعیت های اقتصادی کشور را تشریح کند. روحانی باید توضیح دهد این یکصد تومان درآمد کشور دقیقا برای چه مسائلی خرج می شود و در نتیجه چرا پولی برای سرمایه گذاری که ایجاد اشتغال می کند باقی نمی ماند؟



این مسائل موجب شده است که برخی جوانانی به خیابان بیایند که دیگر هیچ امیدی به آینده ندارند. این افراد کسانی هستند که ماه ها و سال هاست بیکار هستند. از دانشگاه ها فارغ التحصیل شده اند، اما نمی توانند وارد بازار کار شوند. چرا ما ۶ یا ۷ میلیون بیکار داریم؟ کسر قابل توجهی از این عدد را جوانان تشکیل می دهند، یعنی کسانی که در دهه دوم تا سوم زندگی خود را می گذرانند و در سن فعال اقتصادی قرار دارند، اما بیکار هستند.

وقتی شما بودجه نداری که برای عمران مملکت صرف کنی، این که بخواهی سرمایه گذاری کنی که موجب ایجاد اشتغال شود، به طریق اولی بعید است. به نظر من نظام باید یک بازنگری اساسی در دخل و خرج خود داشته باشد.


به نظر من مسئولین و سران نظام باید دور هم جمع شوند و تصمیم بگیرند و یکی از این دو کار را که می توانند، انجام دهند. یا می توانند موضعی را اتخاذ کنند که این روزها بعضا شنیده می شود. مثلا بگویند داعش، ترامپ، عربستان، مجاهدین و ... پشت این مسائل هستند و بعد هم خیلی جدی برخورد کنند. یا آنکه باید دور هم بنشینند و سیاست هایی را در دستور کار قرار دهند که بودجه کشور واقعا خرج کار های عمرانی و سازندگی شود و بتوانند ایجاد اشتغال کنند.

راه سومی وجود ندارد. به نظرم این که آقای روحانی بگوید «عزیزان من! جوانان من! صبر کنید» الان جواب نمی دهد. یا باید تصمیمی جدی گرفته شود و به مردم ابلاغ شود، یا باید مثل برخی موارد در گذشته سفت و محکم بایستد و معترضین را جمع کند.