»» کشــف ِ شاعرانـه چیســت؟/ دکتر اسماعیل امینی

گاهی در نقد شعر، با این عبارت مواجه می‌شویم که فلان شعر،
کشف شاعرانه ندارد. برخی از شاعران کم-تجربه و مخاطبان عام
شعر، گمان می‌کنند که این اصطلاح برای سنگ‌اندازی در راه
شاعران دیگر است. آنان گاهی برای منتقد توضیح می‌دهند که:
«من در این شعر، منظورم این بوده که مثلاً ارزش عشق و وفاداری
را نشان بدهم و از بی‌وفایی‌ها انتقاد کنم. آیا همین‌ها ارزش ندارد؟»

گاهی برخی تقدّس موضوعی شعر را برای پوشاندن ضعف‌های شعر
وسیله قرار می‌دهند و مثلاً می‌گویند: «این شعر درباره‌ی حماسه‌ی
کربلاست. آیا به نظر شما حماسه‌ی کربلا مهم‌تر است یا کشــف ِ
شاعرانه؟!»
این مانند آن است که کسی با خطّی نازیبا آیات قرآن کریم را بنویسد
و در مقابل انتقادات، بگوید که: «آیات قرآن مهم‌تر است یا خوش‌نویسی؟»

باری، کشف در شعر ممکن است در هر یک از عناصر آن اتّفاق بیفتد؛
در زبان شعر یا در مضمون یا در محتوا و یا حتّی در قالب و قافیه و
صورت ِ کلمات. برای آشنایی با انواع کشف در شعر، در ادامه نمونه‌هایی
را بررسی می‌کنیم.